adgallery

Κ. ΒΕΛΩΝΗΣ, Β. ΚΑΝΙΑΡΗΣ & Ν. ΜΑΡΚΟΥ | Το Μέλλον Βρίσκεται Πίσω Μας. Δύο Νέες Προτάσεις Πλάι σε Μία Παλαιά

09.04.2014 - 17.05.2014

Κωστής Βελώνης, “Who Might Rebuild?”, 2014, κόντρα πλακέ, ξύλο, σφυριά, 102 X 350 X 40 εκ.

prev  Set 1/2  next





 













 
 




Σε προηγούμενη έκθεση που έγινε στην γκαλερί με τίτλο Η Τέχνη την Εποχή της Κατάρρευσης προσπαθήσαμε να ψηλαφίσουμε το πώς αποτυπώθηκε στο έργο των εικαστικών καλλιτεχνών η περίοδος που προηγήθηκε της κατάρρευσης της οικονομίας και της πολιτικής. η περίοδος κατά την οποία οριστικοποιήθηκε η τάση για αποδόμηση του κοινωνικού ιστού. Προσπαθήσαμε να ψηλαφίσουμε το τι είδους εικόνες γέννησε η προηγούμενη δεκαετία και πώς αποτυπώνεται σ’ αυτές.

Κατ’ αρχήν θα πρέπει να επισημανθεί ότι η κατάρρευση προκάλεσε την μερική ανανέωση του εικαστικού λεξιλογίου προς δύο κατευθύνσεις: της αντικουλτούρας και της μοντερνιστικής συνέχειας. Η διαφορά της δεύτερης κατεύθυνσης από την πρώτη εδράζεται κυρίως στο ότι αυτή η δεύτερη αναδεικνύει το Θύμα της Κεντρικής Σύγκρουσης, της Ηττημένης Εκδοχής της Ιστορίας ως φορέα ελπίδας για την ανανέωση των κοινωνικών και πολιτιστικών θεσμών, ενώ παράλληλα αποστρέφεται την αμεσότητα της αφήγησης και την οποιαδήποτε σχέση με την εικονογράφηση και την τυπωμένη εικόνα, τον σαρκασμό και την πρόκληση σαν σχολιαστική αξία, τις ψυχοδηλωτικές προσεγγίσεις και την λαϊκή φόρμα σαν αναφορά. Στην κατεύθυνση αυτή οι καλλιτέχνες δεν απομακρύνονται από την Ιστορία της Τέχνης σαν βασικό πλαίσιο αναφοράς.

Η βαθιά οικονομική κρίση φαίνεται να επαναφέρει στο προσκήνιο την σημασία της Καθολικής Αφήγησης. Όμως σήμερα το συλλογικό πρόσωπο του θύματος δεν αναφέρεται σε μια αφηρημένη, απρόσωπη κατηγορία (η εργατική τάξη, οι γυναίκες, οι μετανάστες κλπ.), όπως στις δεκαετίες του ’60 και του ’70, αλλά συγκροτείται από διακριτές ως προς την κοινωνική και πολιτιστική καταγωγή, την θέση στην παραγωγική διαδικασία οντότητες. Η θέση του Γκουστάβ Κουρμπέ για τον ρεαλισμό ως «η αναπαράσταση του πραγματικού και του απολύτως συγκεκριμένου», όπως και η διακήρυξη του Μπαλζάκ ότι «η απεικόνιση της ζωής πρέπει να γίνεται με επιστημονικό τρόπο ώστε να φθάσουμε στην ολοκληρωμένη παρουσίαση και ερμηνεία της κοινωνικής πραγματικότητας» μοιάζει να συγκροτούν το νέο περιεχόμενο της εικόνας.

Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερο, απομακρυνόμαστε από μιαν αντίληψη που ήθελε ως πεμπτουσία του πολιτικού στην τέχνη την χρήση μορφών, που είτε χρησιμοποιούσαν απ’ ευθείας το Αρχείο ή το ανασυγκροτούσαν στο εσωτερικό του καλλιτεχνικού έργου περιορίζοντας το Πολιτικό σε έναν τύπο ντοκιμαντέρ που στην ουσία δεν διακινδυνεύει καμμία θέση για το κοινωνικό διακύβευμα.

Με το πρόσφατο έργο τους ο γλύπτης Κωστής Βελώνης και ο φωτογράφος Νίκου Μάρκου μορφοποιούν την αναζήτηση για έναν νέο ρεαλισμό. Οι δύο καλλιτέχνες στοχάζονται πάνω στην κοινωνική πραγματικότητα επιδιώκοντας να συνδέσουν το Σήμερα με την Ιστορία. Ο ατομικισμός, σαν θεωρία και σαν πρακτική που αποστρέφεται την ανάδειξη των βασικών χαρακτηριστικών των κοινωνικών δομών και κάνει την ίδια την αφήγηση να μοιάζει με κινούμενη άμμο, δεν έχει θέση στο έργο τους.

Αναφερόμαστε εδώ στα έργα που παρουσιάζουν στον δεύτερο όροφο της γκαλερί Α.Δ. Παρουσιάζονται τρία γλυπτά του Βελώνη. Μοντέλο για την Προοπτική Ναυαγίου, Δεν Είναι τα Πάντα Λουλούδια, Ποιος θα Μπορούσε να Ξαναχτίσει; Το πρώτο είναι ένα assemblage από objets trouvés στο οποίο ένα αναποδογυρισμένο σκαρί πλοίου έχει σηκώσει μια ξεβαμμένη σημαία η οποία σε κάποιο «ενδοξότερο» παρελθόν θα μπορούσε να είναι κόκκινη. Από την πρύμνη του σκάφους ξεπροβάλει ένα αυτοσχέδιο ξύλο ψαρέματος που ενσαρκώνει την όποια ελπίδα συνέχειας και επιβίωσης. Το έργο Ποιος θα Μπορούσε να Ξαναχτίσει; αποτελείται από μια ράμπα τεσσάρων μέτρων. Από την ξύλινη επιφάνεια αναδύονται δεκάδες χρησιμοποιημένα εργαλεία. Σφυριά, τσάπες, αξίνες και άλλα γεωργικά εργαλεία τα οποία αναδύονται και ταυτόχρονα στηρίζουν την ράμπα καθιστώντας την τόπο συνάντησης και ισότιμου διαλόγου. Ο διάλογος είναι φτιαγμένος από τους πρωταγωνιστές και από αυτόν απουσιάζουν οι ηγέτες. Πρόκειται, ίσως, για την εικονοποίηση του Δημόσιου Χώρου, του χώρου στον οποίο υλοποιούνται οι συλλογικές επεξεργασίες, κατατίθενται οι προτάσεις και μορφοποιούνται οι συλλογικές δράσεις.

Ο Μάρκου παρουσιάζει ένα βίντεο με τίτλο Αφηγήσεις της Ζωής αποτελούμενο από σπονδυλωτές ιστορίες. Σ΄ αυτές καθημερινοί άνθρωποι αφηγούνται αποδραματοποιημένα ίχνη ζωής. Η συνολική όμως αφήγηση ξεπερνά το ατομικό και διεισδύει στην κοινωνική ιστορία. Μια φωτογραφία με την υπό διάλυση οικογένεια ενός Ινδού οικονομικού μετανάστη παρουσιάζεται στον τοίχο της γκαλερί.

Στον πρώτον όροφο της γκαλερί παρουσιάζεται το ιστορικό έργο του Βλάση Κανιάρη Πιθανό Φόντο, του 1974. Πρόκειται για ένα έργο που σχολιάζει την μετανάστευση των ελλήνων στην Γερμανία, τους gastarbeiter. Το έργο παρουσιάστηκε στο μουσείο του Bochum και στην Heidelberger Kunstverein το 1975.

Πιστεύουμε ότι η συνύπαρξη των έργων των δύο σύγχρονων καλλιτεχνών με το ιστορικό έργο του Βλάση Κανιάρη που δημιουργήθηκε ακριβώς 40 χρόνια πριν βοηθάει ώστε να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για το τι θα μπορούσε να είναι πολιτική τέχνη τότε και τώρα.


Διάρκεια έκθεσης: 9 Απριλίου – 17 Μαΐου 2014
image gallery